از کاربردهای آهک در ساخت‌وساز می‌توان به گچ‌بری و گچ کاری، بناهای باستانی، زیرسازی آسفالت، بنایی، تولید بتن، ایتونگ، تولید سیمان، خاکریزی، تولید آجر همچنین کاربرد در بهبود وضعیت آب آشامیدنی اشاره کرد. آهک از
مصالح ساختمانی پرکاربرد برای ساخت و ساز است که قدمتی بیش از 3 هزار سال دارد.
به دلیل داشتن ساختار آهک توانایی جذب و رطوبت بالا دارد. آهک از ترکیب اکسیژن و کلسیم تشکیل شده است. با پخته شدن سنگ آهک ماده سفید رنگی به دست می‌آید که تحت عنوان آهک نامیده می‌شود.
در واقع آهک کاربردهای مختلفی در دنیا دارد به نحوی که از این نوع مصالح ساختمانی برای بخش‌های مختلف ساخت‌وساز اعم از ساختمان‌سازی، راه‌سازی و سدسازی استفاده می‌شود.
کاربرد آهک در ساخت و ساز
مصارف آهک در ساخت و ساز عبارت است از:
- گچ‌بری و گچ کاری
- بناهای باستانی
- زیرسازی آسفالت
- بنایی
- تولید بتن
- ایتونگ
- تولید سیمان
- خاکریزی
- تولید آجر
- بهبود وضعیت آب آشامیدنی
در ادامه هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
1. گچ‌بری و گچ کاری
برای عملیات گچ‌بری و گچ کاری نیاز شدیدی به آهک است. با توجه به کاهش نفوذپذیری آهک نسبت به آب و ملات آهکی می‌توان گفت که این ماده امکان پرداخت آن را افزایش خواهد داد. در بیشتر فرایند گچ‌بری و گچ کاری آهک نقش بسزایی را ایفا می‌کند. در حقیقت نخستین گام برای شروع کار بنایی تهیه آهک می‌باشد.
2. بناهای باستانی
یکی از مهم‌ترین دلایل مقاومت بناهای باستانی در طول سال‌های گذشته استفاده از آهک است. ملات شن و آهک قدرت الاستیسیته زیادی دارد به همین دلیل در طول انقباض‌ها و انبساط‌های زیاد از مقاومت بالایی برخوردار است.
3. زیرسازی آسفالت
مهم‌ترین کاربرد آهک، زیرسازی آسفالت است که یکی از مهم‌ترین نمونه‌های استفاده از مصالح ارزان قیمت است و فروش بالایی در مراکز مصالح ساختمانی در اصفهان دارد.
زمانی که خاک زیرین رسی باشد منجر به نشست خاک می‌شود. تنها راهکاری که وجود دارد تزریق دوغاب است در بخش مورد نظر است. به همین دلیل بایستی آب آهک را با فشار به داخل لایه زیرین تزریق کنید سپس با ایجاد سوراخ‌هایی روی جاده تخریب‌شده آهک بریزید سپس با اضافه کردن مقدار آب بر روی آن خمیری ایجاد می‌شود. خاک خارج شده از سوراخ را پر کنید، سپس یک لایه قیر به آن اضافه کنید.
4. بنایی
یکی دیگر از کاربردهای آهک در بنایی است که تحت عنوان آهک S نامیده می‌شود. آهک هیدراته سختی زیادی دارد به همین دلیل کاربردهای زیادی در بنایی دارد.
5. تولید بتن
ترکیب آهک با خاک رس موجب مقاومت بالای زمین خواهد شد. همچنین بتن هوازده اتوکلاو همراه با آهک از مصالح ساختمانی بسیار پرکاربرد است. بتن‌های سبک هوا خورده اتوکلاو مشابه بلوک یا ساختاری بزرگ‌تر یا به شکل سنگ‌های عایق ارائه می‌شوند. مصالح بتنی و آهک هیدراته کاربردهای فراوانی دارد.
6. ایتونگ
ایتونگ، در دسته مصالحی از شبکه‌های مختلف سیمانی است که تقریباً 80 درصد از منافذ آن را هوا و 20 درصد آن را مصالح سنگی سخت تشکیل می‌دهند. در واقع 20 درصد از مصالح سنگی شامل پودر سیلیس، پودر آهک است که در کنار سیمان و پودر آلومینیوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. با ترکیب این مواد، مصالح باکیفیت‌تری تولید می‌شوند که در معرض آتش بسیار مقاوم هستند و به راحتی نصب می‌شوند. ایتونگ یکی از عالی‌ترین مصالح ضد حریق در دنیا محسوب می‌شود.
7. تولید سیمان
خاک رس همراه با آهک زنده باعث تشکیل سیمان می‌شود. با حرارت دادن آهک دی‌اکسید کربن خارج می‌شود و در نتیجه باعث می‌شود تا آهک کلسینه و زنده شود.
برای تولید سیمان پرتلند از 6 الی 20 درصد آهک استفاده می‌شود که این نوع سیمان‌ها مزیت‌های فوق‌العاده‌ای نسبت به سیمان معمولی دارند. نخستین مزیت این نوع سیمان پایین بودن درصد آب است. سیمان پرتلند معمولی بسیار منعطف و روان است همچنین در برابر دما مقاومت خوبی دارد. رنگ سیمان پرتلند آهکی نسبت به سایر سیمان‌های دیگر روشن‌تر و سطح صاف و یکدست‌تری دارد.
8. خاکریزی
خاکریزی از مهم‌ترین مصالحی است که برای سدسازی بسیار کاربردی است. برای ایجاد تراکم در پشت سد نیاز به خاکریزی است که هزینه‌های زیادی به دنبال دارد. در صورتی که با استفاده از روش‌های تخصصی آهک شفته شده استاندارد را تولید کرد. در واقع می‌توان گفت که این شیوه بهترین روش برای تراکم خاکریزی است.
9. تولید آجر
کاربرد انواع آجر برای ساخت و ساز بسیار زیاد است، نحوه تولید آجر ماسه سنگ با استفاده از ترکیب ماسه سیلیس و آهک تحت فشار ساخته می‌شود که قادر است فشاری بالغ‌بر 500 کیلوگرم را در هر سانتی‌متر مربع تحمل کند.
از این نمونه آجرها در کف سازی و فونداسیون ساختمان و حتی سقف استفاده می‌شود. آجر ماسه آهکی در مقایسه با سایر آجرهای دیگر مقاومت کمی دارد. البته نسبت به آجرهای رسی مقاومت‌تر است.
10. بهبود وضعیت آب آشامیدنی
یکی از شیوه‌های کاهش سختی آب، افزودن آهک است که با استفاده از ترکیبات فسفات و نیتروژن همچنین آهک نشست می‌کند و از آب خارج می‌شوند. برای تنظیم کردن PH در انواع پساب‌ها و ته‌نشین کردن مواد زائد آب بسیار کاربرد دارد و تأثیرات فوق‌العاده‌ای بر کنترل آلایندگی‌های فلزی آب خواهد داشت.