آهک صنعتی دارای کاربرد ها و مصارف زیادی می باشد که بیشترین زمینه کاربرد آن در بخش ساخت و ساز ساختمان ها و راه سازی و جاده سازی است. آهک چه به روش سنتی تولید شود و چه به روش ماشینی و مدرن به دست آید در هر حال یکی از پر مصرف ترین مواد معدنی و فراوری شده در زندگی انسان است که از هزاران سال پیش تا به حال از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد
البته انواع آهک از جمله آهک هیدراته و آهک زنده و آهک صنعتی و ساختمانی و آهك خوراكي هر یک در بخش خاصی مورد استفاده قرار می گیرد و روش های تولید مختلفی نیز برای تولید آن وجود دارد
آهک دارای فرمول شیمیای اکسید کلسیم است که آن را آهک زنده می نامند و زمانی که آب به آن اضافه شود هیدراته شده و فرمول آن به صورت Ca(OH)2 تغییر می نماید
از اهک در تولید سیمان و دیگر مصالح ساختمانی استفاده می شود. همچنین یکی ار مواد اولیه و ضروری در تولید آسفالت نیز هست
اکسید کلسیم یک ماده ضدعفونی کننده بوده و از آن برای ضدعفونی آب و پساب ها و نیز در پاکسازی و مقابله با بیماری ها در مرغداری ها و گاوداری سود برده می شود.
آهک صنعتی به انواع آهک فراوری‌شده گفته می‌شود که در صنایع مختلف با درجه خلوص بالا و ویژگی‌های کنترل‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع آهک معمولاً در مقیاس انبوه تولید می‌شود و با توجه به کاربردهای خاص، ممکن است مراحل پردازش اضافی مانند خردایش، هیدراته‌سازی یا ترکیب با مواد دیگر را طی کند.
انواع آهک صنعتی
آهک زنده (Quicklime - CaO)
- محصول اصلی پخت سنگ آهک در کوره است.
- واکنش‌پذیر و قلیایی شدید دارد.
- کاربردها: تولید فولاد، سیمان، تصفیه آب، صنایع شیمیایی.
آهک هیدراته (Hydrated Lime - Ca(OH)₂)
- از ترکیب آهک زنده با آب تولید می‌شود.
- پودری نرم و کم‌واکنش‌تر از آهک زنده.
- کاربردها: ساختمان‌سازی (ملات)، کشاورزی، تصفیه فاضلاب.
آهک دولومیتی (Dolomitic Lime)
- حاوی ترکیبات منیزیم (MgO) علاوه بر کلسیم.
- کاربردها: کشاورزی (تنظیم pH خاک)، صنایع نسوز.
آهک پرکلسیم (High-Calcium Lime)
- با خلوص بالای ۹۵% CaO.
- برای مصارف حساس مانند داروسازی و صنایع غذایی.
کاربردهای اصلی آهک صنعتی
- صنعت فولاد: حذف ناخالصی‌ها (سیلیس، فسفر، گوگرد) در کوره‌های ذوب.
- سیمان و ساختمان: ماده اولیه در تولید سیمان پرتلند و بهبود کیفیت بتن.
- تصفیه آب و فاضلاب: تنظیم pH، حذف فلزات سنگین و انعقاد آلاینده‌ها.
- کشاورزی: خنثی‌سازی اسیدیته خاک و تأمین کلسیم و منیزیم.
- صنایع شیمیایی: تولید کربنات سدیم، سفیدکننده‌ها و رنگ‌سازی.
- محیط زیست: کاهش گازهای اسیدی (SO₂) در دودکش‌های صنعتی.
تولید آهک صنعتی
- استخراج و خردایش: سنگ آهک با خلوص بالا از معادن استخراج و به دانه‌های ریز خرد می‌شود.
- استفاده از کوره‌های دوار یا عمودی در دمای ۹۰۰–۱۱۰۰°C.
- تبدیل CaCO₃ به CaO + CO₂.
- افزودن آب به آهک زنده برای تولید Ca(OH)₂.
- بسته‌بندی: بر اساس نیاز بازار (پودری، کلوخه، یا محلول).
مزایای آهک صنعتی نسبت به سنتی
- خلوص بالاتر: کنترل دقیق ترکیبات شیمیایی.
- ذرات یکنواخت: مناسب برای فرآیندهای自动化 صنعتی.
- کاهش ضایعات: بازدهی بالاتر در مصرف انرژی و مواد اولیه.
چالش‌های تولید آهک صنعتی
- مصرف انرژی بالا: نیاز به سوخت‌های فسیلی یا برق برای کوره‌ها.
- آلودگی محیطی: انتشار CO₂ و ذرات معلق (نیاز به فیلتراسیون).
- هزینه‌های حمل‌ونقل: سنگین بودن محصول نهایی.
نکات فنی مهم
- استانداردهای رایج: ASTM C911 (آهک هیدراته) و ISO 9001 (مدیریت کیفیت).
- آزمایش‌های کنترل کیفیت: اندازه گیری خلوص CaO، اندازه ذرات و واکنش‌پذیری.